1. Головна
  2. Блог
  3. Zakupy bez VAT-u — czy to się opłaca?
зображення входу

Zakupy bez VAT-u — czy to się opłaca?

зображення автора

17.11.2022

Na początku zakupy bez VAT-u były domeną sklepów z RTV i AGD, ale z czasem ich śladem poszły inne branże — odzieżowa, wnętrzarska, a nawet spożywcza. Czy „zakupy bez VAT-u” to rzeczywiście świetna okazja, by zaoszczędzić? Czy zakupy bez podatku VAT są w ogóle możliwe? Przeczytajcie!

Każdy z nas płaci podatek VAT

VAT to podatek od towarów i usług. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że płaci go niemal codziennie! Bo płacenie VAT-u to nie tylko obowiązek firm — podatek ten wchodzi w skład cen prawie wszystkiego, za co płacą konsumenci, czyli każdy z nas.

Przykładowe stawki VAT-u wyglądają tak:

  • 23% — wiele produktów spożywczych, RTV i AGD, meble, zabawki, kosmetyki, wiele usług.
  • 8% — niektóre przetworzone produkty spożywcze, towary związane z produkcją rolniczą, z opieką zdrowotną, usługi związane z kulturą, sportem, rekreacją, usługi bytowe, transport pasażerski
  • 5% — podstawowe produkty spożywcze (np. niektóre owoce i warzywa, pieczywo, nabiał, mięso i przetwory mięsne, produkty zbożowe, książki

Jeśli więc kupujemy książki o wartości 100 zł, 4,76 zł z tej kwoty to podatek VAT. A jeśli wydamy 200 zł na kosmetyki, aż 37,40 zł z tej kwoty to VAT!

Nie da się uniknąć płacenia VAT-u — nie można poprosić przy kasie o 23% czy 8% zniżki, bo nie chcemy zapłacić podatku. Jesteśmy na niego „skazani”.

Czy można sprzedawać towary i usługi bez VAT-u?

Zasadniczo nie ma takiej możliwości. Jak wspomnieliśmy wyżej, podatek jest integralną częścią cen. Są jednak wyjątki, gdy sprzedający mogą, a nawet muszą obniżyć podatek VAT. Wynikają one z zasad tzw. tarczy antyinflacyjnej wprowadzonej przez polski rząd i obecnie zobowiązują do:

  • 0% VAT na produkty żywnościowe zamiast 5%
  • 5% VAT na energię elektryczną i cieplną zamiast 23%
  • 0% VAT na gaz ziemny, niektóre paliwa i nawozy zamiast 23%

Ustawa przewiduje przedłużenie obniżonych stawek do końca 2022 r.

Trzeba jednak podkreślić, że obniżenie podatku nie wynika z dobrej woli sprzedających — oni nie mają prawa do decydowania o tym, czy doliczają podatek do cen swoich usług i towarów.

Czy w takim razie „zakupy bez VAT-u” naprawdę są bez VAT-u?

Promocje typu „zakupy bez VAT-u” w rzeczywistości są marketingowym zagraniem, ale mimo to mogą być opłacalne dla kupujących.

Sklep może obniżyć standardowe ceny o wartość podatku w stawkach 5%, 8% czy 23% i komunikować to jako „zakupy bez VAT-u”. Kupujący rzeczywiście poczują, jakby VAT został odliczony, bo jego wartość zostanie w ich portfelach. 

Nie zmienia to jednak faktu, że sprzedający będzie musiał zapłacić właściwą stawkę VAT od realnej ceny, za jaką sprzedał towar lub usługę. Stawka ta będzie też widoczna na paragonie, fakturze, rachunku.

Prawdziwe zakupy bez VAT-u

Zdarzają się sytuacje, gdy możemy zrobić zakupy bez VAT-u w dosłownym znaczeniu tego stwierdzenia. Jest tak np. w sklepach oznaczonych symbolem TAX free, w których podatek VAT wynosi 0%. Taką możliwość mamy jednak tylko za granicą — polskie sklepy z tym oznaczeniem „odejmują VAT” obcokrajowcom.

Istnieją również zwolnienia z podatku VAT, które wynikają z tzw. tarczy antyinflacyjnej:

  • 0% VAT na większość produktów żywnościowych
  • 0% VAT na gaz ziemny, niektóre paliwa i nawozy

Które produkty żywnościowe mają w tej chwili 0% VAT? Jest ich dużo, m.in.:

  • mięso, podroby, ryby, skorupiaki i ich przetwory
  • miody, dżemy, konfitury, kremy do smarowania
  • warzywa, owoce, orzechy i ich przetwory
  • zboża, kasze, produkty mączne
  • produkty mleczarskie
  • tłuszcze i oleje
  • napoje
  • jajka

Jest to jednak sytuacja tymczasowa — zerowy VAT nie będzie utrzymywany w nieskończoność.

Zwolnione z VAT-u są też niektóre usługi, jednak nie te, z których większość z nasz korzysta na co dzień, jak fryzjer czy transport. Zerowy VAT dotyczy bowiem m.in. eksportu towarów, importu jednostek pływających czy usług z zakresu nadzoru lotniczego.

Czy opłaca się kupować podczas promocji „zakupy bez VAT-u”?

„Zakupy bez VAT-u” to promocja jak każda inna i nie da się jednoznacznie określić, czy jest opłacalna, czy nie. Jak w przypadku każdej przeceny, warto sprawdzić, czy promocyjna cena rzeczywiście jest niższa od tej przed ogłoszeniem promocji.

Więcej o tym, jak rozpoznać prawdziwą promocję, przeczytasz w naszym poradniku.

A jeśli chcesz wygodnie i szybko porównać ceny produktów, zajrzyj do aktualnych gazetek.