Czy można jeść sezonowo późną jesienią?
Iwona Karczmarczyk
16.11.2023
Jesień i zima to czas, kiedy natura przygotowuje się do spoczynku, jednak wciąż pozwala nam delektować się wyjątkowymi smakami sezonowych owoców i warzyw. Owoce, jak soczyste jabłka i gruszki, oraz warzywa, jak kolorowe dynie i marchewki, stają się głównymi bohaterami naszych kulinarnych eksperymentów.
W tym artykule radzimy, po jakie sezonowe produkty warto sięgać w okresie jesienno-zimowym oraz co można z nich przyrządzić. Przygotuj się na kulinarną podróż przez aromatyczne zaułki sezonowej kuchni!
Warzywa sezonowe w listopadzie i później
Warzywa nie tylko wzbogacają smak potraw, ale również dostarczają cennych witamin i minerałów. Możesz cieszyć się różnorodnością natury nawet w najzimniejszych dniach!
Jesienna warzywa — kapusta
Zarówno biała jak i czerwona kapusta to smakowite warzywa z dużym potencjałem, choć wiele osób widzi w nich tylko materiał na bigos czy gołąbki. To prawda, kapustę można wykorzystać do wielu tradycyjnych dań, ale warto dać jej też szansę i np. upiec plastry kapusty w glazurze z miodu i musztardy. Przepisy z wykorzystaniem kapusty znajdziesz na naszym blogu:
Jesienne warzywa — dynia
Dynię zbiera się od początku jesieni i, w zależności od odmiany, można przechowywać ją od 3 do nawet 6 miesięcy. To sprawia, że można korzystać z jej smaku niemal cała jesień i zimę.
O tym, co można przyrządzić z dyni, pisaliśmy już wcześniej na naszym blogu:
Jesienne warzywa — marchew, pietruszka, pasternak
Marchew, pietruszka i pasternak to kolejne warzywa, których wiele z nas nie docenia. To nie tylko dodatek do rosołu czy sałatki jarzynowej! Warzywa korzeniowe świetnie nadają się m.in. jako postawa surówek, baza roślinnych pasztetów albo do upieczenia w piekarniku z oliwą i ziołami.
O ile marchew często bywa przekąską nawet na surowo, o tyle pietruszką czy pasternakiem raczej się nie interesujemy. To błąd, bo oba warzywa są bogate w witaminy i podkreśla smak zarówno mięsnych, jak i roślinnych dań. Można używać ich zamiennie, jednak pasternak w smaku jest delikatniejszy, bardziej orzechowy.
Jedyną różnicą jest natka. Nać pasternaku jest niejadalna, dlatego należy ją wyrzucać do pojemnika na odpady bio.
Jesienne warzywa — seler korzeniowy
Seler korzeniowy, podobnie jak wspomniane wyżej pietruszka i pasternak, świetnie nadaje się do pieczenia czy na krem z białych warzyw. Często wykorzystywany jest w kuchni wegetariańskiej jako składnik kotletów i nuggestów, bo odpowiednio przygotowany może udawać zarówno rybę, jak i kurczaka.
Charakterystyczny, bogaty smak surowego selera dobrze komponuje się m.in. z marchewką, oliwą czy rodzynkami. W formie pieczonej będzie smakował pysznie np. z miodem, orzechami, rozmarynem i parmezanem.
Jesienne warzywa — buraki
Buraki to kolejne warzywo, które towarzyszy nam przez całą jesień i zimę. Nadają się nie tylko na barszcz! Z buraka można upiec ciasto, przygotować zupę-krem, a także kotlety lub pulpety. Choć buraka można jeść na surowo, najwięcej smaku zyskuje po upieczeniu w folii. Można go wtedy połączyć z serem feta, oregano i oliwą, czosnkiem, orzechami, suszoną żurawiną, rukolą albo kaparami.
- Kremowa zupa buraczkowa z grzankami
- Pieczone buraki z sosem a’la tzatziki
- Sałatka z pieczoną dynią i burakiem
Jesienne warzywa — topinambur
Choć nazwa topinambur brzmi egzotycznie, wcale nie jest on nowością na polskich stołach. Słonecznik bulwiasty, bo tak też można go nazywać, dotarł do naszego kraju już w XVIII wieku. Co można z niego przygotować? Najczęściej z topinamburu robi się zapiekanki, sałatki, zupy, chipsy i frytki.
Owoce sezonowe w listopadzie i później
Jesień i zima, mimo chłodów, zaskakują bogactwem smaków w postaci sezonowych owoców. Dostarczają nam smaku i niezbędnych składników odżywczych, wzmacniając naszą odporność w okresie, gdy zwykle zmagamy się z przeziębieniami.
Jesienne owoce — jabłka i gruszki
Jabłka i gruszki to owocowe gwiazdy sezonu zimowego. Gdy dawno już zapomnieliśmy o truskawkach, czereśniach i brzoskwiniach, one ratują nas swoim słodkim, pełnym smakiem Odmian jabłek i gruszek jest bardzo wiele, dlatego trudno znudzić się tymi owocami. Jeśli jednak chrupanie owoców zaczyna być dla Was męczącą rutyną, możecie skorzystać z naszych przepisów i dodać im nieco bardziej oryginalnego sznytu!
- Owsianka królewska
- Cynamonowe pieczone jabłka
- Chrupiąca pizza z serem camembert i gruszką
- Jesienna sałatka z gruszką
Jesienne owoce — śliwki
Sezon na śliwki dobiega końca, jednak wciąż można dostać w sklepach i na bazarach owoce późnych odmian przechowywane w chłodniach. Jeśli jeszcze uda Ci się kupić mięsiste, aromatyczne, polskie śliwki, upiecz z nich ciasto, ugotuj knedle albo wykorzystaj jako składnik sosu do mięsa.
Jesienne owoce — pigwa
Przez swój kwaskowaty smak pigwa bywa nazywana polską cytryną. I używa się jej podobnie, jak cytrynę — można przygotować z niej syrop, dżem, nalewkę lub dodawać do gorących napojów. Pigwa jest bogata w witaminy i minerały, dlatego jesienią i zimą nie powinno jej zabraknąć w kuchni.
Jesienne owoce — winogrona
Polskie winogrona można zbierać nawet po przymrozkach, dlatego jeszcze przez jakiś czas będą obecne w sklepach i na bazarach. Warto wykorzystywać je w kuchni z uwagi na ich bogaty, głęboki smak, całkiem inny niż smak winogron z supermarketu.
Z winogron można m.in. przygotować sok, kompot, dodać je do sałatki lub mięsa, a także dorzucić do sosu.
Jesienne owoce — żurawina
Choć żurawina na surowo nie należy do najsmaczniejszych owoców, wiele zyskuje po poddaniu obróbce termicznej. Jest pełna witamin, które mają wpływ na odporność organizmu, dlatego warto od czasu do czasu wykorzystać ją w domowych jadłospisie. Najczęściej owoc ten jest gotowy do zbioru między wrześniem a listopadem, dlatego tak mocno kojarzy się z jesiennymi daniami.
- Grillowana kaczka z żurawiną
- Sernik piernikowy
- Schab z żurawiną
- Kompot żurawinowy z pomarańczą i cynamonem
Co jeszcze warto włączyć do diety późną jesienią?
Świeże owoce i warzywa to nie wszystko, co powinno pojawić się w jesienno-zimowej diecie!
Napary
Napary z ziół i suszonych owoców oraz herbaty z dodatkiem przypraw jesienią i zimą powinny stanowić codzienny element diety. Gorące napary relaksują, rozgrzewają i zwyczajnie umilają chłodne wieczory, a to tak samo ważne dla zdrowia, jak witaminy.
Grzyby
O grzybach zwykło mówić się, że nie mają wartości odżywczych, jedynie smakowe. To mit, który nie ma nic wspólnego z prawdą! Grzyby zawierają dużo białka i błonnika, witaminy B1, B2, C, E, a przede wszystkim D, są też źródłem wielu niezbędnych do życia pierwiastków.
Kiszonki
Zakisić można wszystko — nie tylko tradycyjne ogórki czy kapustę, ale też marchew, rzodkiewkę, bób czy… skórkę z arbuza. Bardzo dobrze mieć duży wybór kiszonek i jeść je każdego dnia, bo produkty fermentowane wspierają florę bakteryjną jelit. A to właśnie tam kryje się źródło odporności organizmu!
Orzechy
Są chrupiące, aromatyczne i zawierają mnóstwo dobrych tłuszczów. Orzechy laskowe, włoskie, pekan i każde inne powinny często gościć na Twoim stole, np. jako składnik ciast czy owsianek.